Castromil e Cristimil

Temos na Galiza umha longa série de topónimos que semelham, falsamente, juntar características germánicas e latinas; neste post vou tratar com alguns como Cristimil, Castromil, Cristal, Vila Criste, Cristinhade... topónimos que nom parecem ter étimo germánico, mais que si o tém. Em particular, todos os anteriores procedem de genitivos ou locativos latinos de antropónimos germánicos cujo primeiro tema é o proto-gemánico (PG) *westra 'oeste' do proto-indoeuropeu (PIE) *wes-tero- , de onde o inglês west, e a nossa verba oeste.

Este tema é pouco frequente na antroponímia europea, na que Fostermann acha só (ADN: 1560):

Westburg, Westrad, Quistricia, Westralp, Westargoz, Westrahilta, Wistrildis, Wistremand, Wistremar, Wistrimund, Westrulf, Westillemannus. É tamém pouco frequente na antroponímia goda e franca da Catalunha, onde só acho (nos tombos de San Cugat, Organyà, Vilabertran, Roses, Carlomany), junto ao frequente Guistrimiro, os raros ou únicos Uistrilla, Guistardo e Guisterleva. A riqueza e variedade que se percebe na documentaçom galega reflecte umha situaçom provavelmente única na Europa, moi superior em quantidade e variedade ao material colheito por Förstemann.


Estes antropónimos que havemos ver explicam um bom número de topónimos galegos, nom poucos dos cais parece que forom de difícil interpretaçom para os estudiosos da toponímia galega. Por exemplo, os topónimos Cristimil nom som híbridos germánicos e latinos (como suspeitarom Piel e Kremer), senom que provém dum genitivo Guistrimiri, do antropónimo Wistrimirus:


  • Cristimil (8 hab.- Lugo, Lugo) ˂ 'Ruy Nunez de Serviam, escudeyro, Affonso Peres de Montouto et Iohan Paris de Grestumir' (Lugo XIV 1309)


Serviam é Sirviam (Guntim, junto a Lugo); razoavelmente Grestumir é Cristimil Lugo.


  • Cristimil (52 hab.- Rodeiro, Ponte Vedra) ˂ 'subtus monte Sumu discurrente fluvio Arnego in loco quod dicitur Guestrimir' (CODOLGA: Osseira 1153)


  • Cristimil em Rodeiro está perto do rio Arnego, e baixo a serra do monte Farelo. Veja-se o que se escreve numha interpolaçom do século XII, feita sobre o paroquial suevo: 'septimus comitatus Decensis nuncupatur; origem sumit a monte Suminio, & deducitur ad Arnego flumen' (CODOLGA: Lugo 572)


  • Sam Jurjo de Cristimil (186 hab.- Lalim, Ponte Vedra) ˂ 'unum casale in Gestrimir et alium in Castro de Lodeyro et alium in Zovra' (CODOLGA: Osseira 1235)


Zobra é freguesia de Lalim, Lodeiro é freguesia de Lalim, e Cristimil é freguesia de Lalim.


  • Cristimil (36 hab.- Briom, Crunha) ˂ 'que hereditas est in talibus locis scilicet quantum hanc ecclesia Sancti Juliani de Luania et heremita Sancti Christofori de Ripa Tamaris in uoce de Luzus et in uoce de Torneyros et quantam hereditatem Didacus Pelagii, presbiter, acquisiuit in uoce de Mirones et laream marcatam de Aucterio que dicitur Sancti Christofori et duas lareas marcatas que sunt in Perariis, et laream marcatam de Fonteperrina, et laream marcatam de Paredes, et laream marcatam de Longara sicut uadit cum suis ripis, et quantum habet ecclesia Sancti Iuliani in uilla de Guistrimir;' (TTO 1238) ; 'Mando etiam ibi hereditatem meam de Goyaes et de Ardioes de auolencia et de ganancia, et mando ut propinqui mei dent anuatim de mea hereditate de Gestremir' (TTO 1216)


Cristimil (Gestremir / Guistrimir) está na freguesia de Sam Juliám de Luanha (Sancti Juliani de Luania), á que tamém pertencem Goiáns (Goyaes) e Ardions (Ardioes).


A evoluçom nom é complexa:


Wistrimiri ˃

˃ Guistrimir (/w/ germánica ˃ /gw/ romance)

˃ Gristimir (/gw/ ˃ /g/ e metátese de /r/)

˃ Cristimil (/grist/ ˃ /crist/ atraído polos nomes Cristo, Cristina...)


Alternativamente:


Wistrimiri ˃

˃ Guistrimir

˃ *Gastremir (abertura das vocais átonas como em Bragança ˂ Brigantia, Gradaílhe ˂ Uitragildi)

˃ Castromil (atraído pola verba e topónimo castro)


  • Castromil (23 hab.- Aranga, Crunha) ˂ 'Sancto Martino, uilla Odorici, Negrelli, Ruderiz, Centum casas, uillar Raso, Guistrunir, Pardinas, Uillela, Sala, Randulfi;' (Sobrado 1037); 'in Benadi et in Fenaes et in Guistrimir et in Sancto Petro de Cazuin et in Francimir' (Sobrado 1206); 'de uilla Ouriz superiori et de uilla Uistremir et de Cercedelo' (Sobrado 1190)


Villa Odorici é Vila Ouriz (frg. de Vila Raso, Aranga), Negrelli é Negrelhe (frg. de Cambás, Aranga), Villar Raso é Vila Raso (Aranga), Pardinas e Benadi som Pardinhas e Benade (Muniferral, Aranga), Fenaes é Sam Pedro de Feás (Aranga), Cazuin é Cazuim (Feás, Aranga). Cercedelo é Cerdelo (Muniferral, Aranga); Guistrimir só pode ser Castromil (Muniferal, Aranga).


Finalmente, e antes de entrar em matéria, advirto que aquelas vezes que dou um provável significado para um antropónimo, este significado deve ser tomado com precauçom; é quase seguro que moitos nomes germánicos careciam dum autêntico significado literal.




A.- NOMES DERIVADOS:



A.1.- Vistrio, Vistriz ˂ PG *Westriz (?)


Este nome parece ser um derivado masculino sobre o tema base *westra 'oeste'. É moi pouco frequente, e origina um único topónimo:


'horta fuit intemtio inter Vistrio suprino de alio frater Vistriario et domno Guttier preposito' (Celanova 1012)

'item alia in Pelatio, que fuit de Vistriz' (Samos 1125)


  • Vila Criste / Vilacriste (19 hab.- Estrada, Ponte Vedra) ˂ 'duo casalia que habeo in Velegia scilicet in Villa Cristi et in Barro' (CODOLGA: Santiago 1276)


Ainda que Vila Criste parece remeter a um antropónimo *Christus, este nom se da na Galiza na Idade Média (si outros como Chrsitoforo ˃ Cristovo, Christina e Deocristus). A evoluçom fonética do topónimo deveu ser:


Villa Wistri ˃ *Villa Guistre ˃ *Villa Griste ˃ Villa Criste, de modo paralelo a como as formas medievais Guistrimil originam as actuais Cristimil.


Nom sei se o seguinte topónimo tem algum tipo de relaçom etimológica co anterior.


  • Gosteres (16 hab.- Arçua, Crunha).




A.2.- Vestregia f. ˂ *Westrija ˂ PG *Westrjō


Este nome é um derivado feminino, por médio do sufixo -jō; o feito de que este sufixo tenha gerado umha vocal de apoio /i/ parece um claro exemplo da lei de Sievers, com -j- ˃ -ij- trás tema polissilábico *wis-tero-. Esta lei tamém semelha dar-se noutros nomes galegos medievais como Genitigia ˂ PG *Weneþjō 'Eslava', Eldigia ˂ PG *Hildjô 'Batalha' ou Teodegia ˂ PG *Þeudjō 'Povo' (-j- ˃ -ij- trás sílaba 'pesada').


'que fuit de Badamondo et de sua filia Eldigia' (Celanova 1010)


Mais nom noutros como Guntia ˂ *Gunþjō 'Combate', para o que temos nom obstante algumha forma como Guntigia.


Com respeito a distribuçom deste nome, só o acho na Galiza e Portugal:


'filiis meis nominibus Gutilli, Mansuara, Azu, Balderigu, Frunimia, Astroario et Vistregia (…) filiis meis nominibus Gutilli, Mansuares, Azzu, Balderigo, Frunimia, Astruario et Vistregia' (Celanova 950)

Maria et filiis meis nominibus Vistregia, Alvaro, Otrocia, Gimundo, Trasmiro et Guntilli (Celanova 955)

de margine de Adaulfo et fer in casare de Vestrega, (Celanova 1005)

filio de Sando, nominato Petro, cum filiis suis Recemiro et Uistregia; Oseuio filio Sando cum filiis suis Liuuila, Christoforo, Froilo; (CODOLGA: Lalim 1010)



A.3.- *Vistrinus ˂PG *Wistrinaz


Ainda que nom acho este nome no CODOLGA, os seguintes topónimos supom a sua existença, em relaçom com outros antropónimos germánicos como Tructinus, Fandino, Gaudinus, Guntinus, Nantinus, Audinus... E nom penso que exista o nome **CRISTINUS. A evoluçom provavel é: *Wistrini ˃ *Guistrin ˃ *Gristin ˃ Cristin.


  • Cristín (27 hab.- Agolada, Ponte Vedra)

  • Cristín (25 hab.- Oça dos Rios, Crunha)


Em Portugal penso que está relacionado:


  • Gestrins (Póvoa de Varzim, Porto), de *Gestrinis, forma genitiva de *Wistrinus paralela a que se manifesta em topónimos galegos como Cundins de Cundinus, Nandins de Nandinus.


A.4.- Guístola ˂ Wisterla, Wistrila ˂ PG *Westrilan


Este nome masculino, moi frequente, chega a baixa idade média na forma Guístola:


PG *Westrilan ˃

˃ Wístrila

˃ Wísterla (metátese de /r/ e )

˃ Guístila (assimilaçon /rl/ ˃ /l:/ e /w/ ˃ /gw/)

˃ Guístula (/gw/ ˃ /g/; /l:/ ˃ /l/; e dissimilaçom de vogais)


É um diminutivo germánico formado sobre o tema *westra mediante o sufixo -la:


'qui iacent iusta senrra de Anagisldo Midiz [it] em agrum Visterlani' (CODOLGA: Santiago 846)

'Vizon, frater, confirmo. Visterlani frater, confirmo. Petrus frater, confirmo.' (CODOLGA: Santiago 846)

'Gendus presbiter in hoc pactum vel placitum regule sancte (signum). Visterla diaconus in hoc pactum vel placitum regule sancte' (Celanova 871)

'Mumadona conf. Adefonsus hunc testamentum conf. Visterla diaconus' (Samos 872)

'inter nos Visterlani diaconi vel omnes fratres, qui sumus de monasterio de Samanos (…) Adila, Emiliano, Domino, Elarino, Ertemiro, Condericum et Sendinum facimus vobis Visterlani diaconi vel ad tuos fratres de congregatione de Samanos pactum' (Samos 909)

'Gundesindus Gimundi. Gundesindus Aloyti. Vistrala Theodemeri' (CODOLGA: Lugo 910)

'ematrem de isto Uistrillane nomine Hermegodo (…) damus atque concedimus uobis istum Uisterlanem cum filiis nominatis: Naustum, Hermecotonem, Uitilanem diaconem, et Animiam, siue et duas suprinas eiusdem Uistrillani nominatas: Uistrileuba et Manosindi' (TA 912)

'Aloitus decanus conf. Vistrila dcns. conf. Mauratinus testis conf.' (CODOLGA: Santiago 912)

'Bertiarius cognomento Atina ts., Uisterla ts., Fulgentius ts.' (Sobrado 920)

'Vistrella diaconus ts. Nausti diaconus ts. Adaulfus presbiter ts.' (Celanova 922)

'Teton conf, Beua conf., Sarracenus conf., Visterla conf., Galindo conf.' (TA 924)

'Arias Uisterlani ts., Endisclus ts., Erus Gemundiz ts.' (Sobrado 930)

'Segundinus, Visterla, Arnaldus, Adelfius' (Samos 930)

'Endislo ts., Visterla ts., Nandulfus ts.' (Sobrado 931)

'Aila abba ts. Vistrila diaconus ts. Ildemirus presbiter ts.' (Celanova 932)

'hereditamen filii Visterlani' (Samos 932)

'Censerigus presbiter ts. Vistrella presbiter cfr. Bellecus presbiter ts.' (Celanova 935)

'Andulfus presbiter cf., Visterla presbiter cf., Pipinus presbiter(Sobrado 935)

'Sampiro confeso ts. Visterla presbiter ts. Veremudus presbiter ts.' (Celanova 937)

'Itila, Egica, Uistrela, Sendina et de meos germanos' (Sobrado 942)

'Nauantes ts., Suniemiro ts., Petrus ts., Ansuero presbiter ts. [sig.], Visterla ts., ' (Sobrado 942)

'Vistella, presbiter, ts. Telaldia, confessor, ts. Gardulfus, confessor, ts.' (Lourençá 947)

' in uilla Codais pumares quos comparauimus de Uistella' (Sobrado 952)

'Petrus presbiter, Uisterla diaconus, Sisamirus diaconus' (Sobrado 955)

'que ganavit de Vistrella presbiter vinea (…) alia vinea quos ganavit de Vistella presbiter (…) que ganavit de Visterla presbiter in Rotondello (Celanova s. X)

'Getoy confirma Visterila confirma Vilamirus confirma ' (Samos 960)

'Argimirus, Fofinus, Visterla, Seniorinus, Martinus' (Sobrado 962)

'Viliulfus. Vistrella. Asoi' (Celanova 970)

'Felmirus presbiter confessor cfr. Visterla confessor cfr.' (Celanova 982)

'Ildebredus abbas cf., Vistrela abbas cf., Silo abbas cf.' (Sobrado 995)

'Gudina Guistelaz genuit Ero Micahel' (Celanova s. X)

'Adefonsus abba, Manila abba, Uisterla abba' (Sobrado 1001)

'Adelfius abbas cf., Visterla abbas cf., Iazel abbas cf' (Sobrado 1006)

'hereditate de Visterla iuxta domo de Fofo (Celanova s. XI)

'Odrozia cf., Visterla cf., Fofinus presbiter cf.' (Sobrado 1019)

'Nuno Froilaz conf. Garsia Eneguiz conf. Visterla Pelaiz conf.' (Samos 1026)

'Vistrella ts. magister Natal ts. Nepozano ts.' (Celanova 1028)

'enario ts. Visterla ts. Rodemiro ts.' (Celanova 1029)

'Aeilona deouota cf., Fulgentius presbiter cf., Visterla presbiter' (Sobrado 1031)

'Ermigio ts. Vistrela ts. Donon ts. Exemeno ts.' (Celanova 1032)

'Uisterla, Sesnandus, Uimara' (Sobrado 1037)

'Barualdus cognomento Eita Gundesindiz presbiter, Uistrella cognomento Amigo' (Sobrado 1040)

'Eita ts. Vimara ts. Visterla ts.' (Celanova 1041)

'Santio Rodrequiz qui fuit nepto de Vistrella qui fuit homo de Cellanova' (Celanova s. XI)

'Citi Sunillaz cfr. Vistrela Gundulfiz cfr. Viliulfus cfr.' (Celanova 1050)

'Eita Ramiriz, Nuno Froilaz, Visterla Pelaiz' (Samos 1056)

'Ascarius ts. Menendus ts. Uisteriani ts.' (Carboeiro 1058)

'Domnino confessus conf. Visterlla confessus conf.' (Samos 1061)

'Froylani cfr. Fulientius cfr. Visterlani cfr.' (Celanova 1061)

'Petro Garceiz conf. Visterlla Pelaiz conf. Donnino Abdelaz conf.' (Samos 1074)

'et iuravit illos Eita Ramiriz et Visterla Pelaiz' (Samos s. XI)

'iuravit frater Donninus et Visterla Pelaiz et Pelagius Dautiz' (Samos 1074)

'fratres suos nominibus Visterla Pelaiz et Petrus Vimaraz' (Samos 1082)

'Donninus ts., Visterla ts., Nuno ts' (Samos 1083)

'alias villas in Laurario: una que fuit de Vistella Pelaiz' (Samos 1091)

' Ildefredo Vimaraz mazanaria, Vistella Amigiz talio uno, Salvator Idefrediz macanaria Ia' (Celanova 1093)

'Petro. Visterla. Iohanne' (Celanova 1104)

'ego Ovecus abbas samonensis una cum collegio monacorum Pelagio Guistilaz et parentibus tuis' (Samos 1159)

'quatuor, et una est de Mendo Guistulaz, alia de Guistreiru Guistulaz, alia de Guimara Guistulaz, alia de Godina Guistulat' (Sobrado s.d.)

'de Guistreiru Guistulat natus est Ueremundus Guistrarit, Guistila Guistrariz, Aragunti Guistrariz' (Sobrado s.d.)


Este antropónimo da orige a vários topónimos na Galiza e Portugal. Os máis antigos provem de formas genitivas ou locativas com valor genitivo ('agrum Visterlani', e 'Arias Visterlani'):


  • Guistilán (12 hab.- Viveiro, Lugo)

  • Quistilán (17 hab.- Cesuras, Crunha)

  • Quistiláns (207 hab.- Ames, Crunha)


Wisterlani ˃ Wistillane ˃ Guistilan, e Wisterlani ˃ Wistillane ˃ Quistilanis


Outros topónimos, máis recentes, procedem do nominativo:

  • Guístolas (11 hab.- San Joám de Rio, Ourense)

  • Cas de Guístola / Casdeguístola (22 hab.- Peroja, Ourense)

  • Casístola (18 hab.- Guntim, Lugo) ˂ 'Testemoyas: Miguel Eanes de Casguistolla, Fernan Perez mercador' (Lug. XIV 1308)

  • +Vistellanas (extinto, derivado do nominativo Uistella?), em 'alias vineas in illo valle ad casa de illas vistellanas; et alias vineas ad casa de Veremudo Mirouzi' (Samos 1098)

  • Casal de Guistula (extinto, polo Salnês), em 'alium casale in Pumardeiru et duo casalia in Casal de Guistula et alium casale in Pinario, que sunt in filigresia sancte Marie [...] casalia, scilicet, in Villanova de Salnes cum (…) in Goldar in quo moratur modo Fernandus, que sunt in filigresia sancti Andree de Valinas. dono inquam iure hereditario perhenniter possidenda' (CODOLGA: Osseira 1246)


Em Portugal:


  • Guistola (Águeda, Aveiro)


É menos frequente a variante Iustila / Wistila, a primeira das quais presenta, penso, metátese wi- ˃ ju-, como no gótico iusiza 'melhor' ˂ *wisiza ˂ PG *wes-iza, comparativo de *wesuz 'bo':


'Guimara diaconus. Vistilla diaconus. Vimara presbyter. Nunius. Vermundus. Gundesindus diacon. Loytus. Vistilla. Adulfus.' (CODOLGA: Lérez 916)

'Petro Iemundiz conf., Petro Iustilaz conf., Rodrico Vermuiz conf.' (CODOLGA: Braga 1100)

Sancius Iohannis, conf. Johannes Uistila, conf. Petrus Sisnandi, conf. Didacus Pelaiz, conf. Cotalaya, conf. (TTO 1151)

'Sancius Iohannis, cf.- Iohannes Vistila, cf.- Didacus Pelaici, cf.' (TB 1158)


Os seguintes dous topónimos podem ter a sua orige numha forma genitiva *Iustilanis ˃ *Iustianes ˃ *Iustiães ˃ Justáns / Justás:


  • Sam Martinho de Justáns / Xustáns (freguesia com 610 hab.- Ponte Caldelas, Ponte Vedra)

  • Santiago de Justás / Xustás (freguesia com 296 hab.- Cospeito, Lugo)



A.5.- Wisterlo, Wistrilo f. ˂ PG *Westrilon


Forma feminina correspondente co anterior, mais nom tam frequente. Nom tem deixado topónimos associados:


'in Dei nomine. ego Uistrilo uobis Teodone et Fro[gildi et Gutino] et Genioni' (CODOLGA: Carboeiro 878)

'ego Leodefredo et Trasemiro uobis Domnine et Uisterlo.' (Sobrado 931)

'item dedit nobis ibidem Visterlo et filis suis, Pelagio et Ansuilli, vineas multas et bonas' (Celanova 1010)

'Braolio confesor, confirmat. Uisterlo, confesor, confirmat Iudila, presbítero, confirmat' (CODOLGA: Ribas de Sil 1012)

'ego Donnino et uxor mea Vistrello vobis domno Guttier preposito' (Celanova 1013)

'villa in Regallatos qui fuit de Salamiro et uxor sua Vistello' (Celanova 1024)

'villa in Regallados que fuit de Salamiro et uxor sua Bisterello' (Celanova 1074)



A.6.- Wistrello


Aparentemente, este é um diminutivo latinizado empregando o sufixo -ellus. Só o acho num documento:


'Geneia cum suos filios, mulier de Vistrello.' (Celanova s. XI)


Tem deixado ao menos um topónimo:


  • Crestelhe / Crestelle (0 hab.- Silheda, Ponte Vedra)


Wistrelli ˃ *Guestrelli ˃ *Grestelhe ˃ Crestelhe




B.- NOMES COMPOSTOS



B.1.- Vestiverga f. ˂ Wistiberga ˂ PG *Westibergō 'Fortaleça do Oeste'


O é um composto feminino formado por *westa 'oeste' máis *bergō 'fortaleza, monte, castro', equivalente ao céltico -briga que achamos em topónimos galegos como Xiavre, Castrove, Ogrove, Lestrove, Inhovre, Baralhovre... O seu significado devia ser algo assi como 'Castro do Occidente', mais é provável que a sua carga semántica nom fosse maior que a de Virtudes, Dolores ou Soledad.


'Seniorina Uisteuerga Sisulfus Branderigus Astruildi' (CODOLGA: Santiago 954)

'Bisottus presbiter. (Christus) Uistiberga abbatissa confirmans. (Christus) Ildoara confessa. (Christus) Teodiberta confessa. (Christus)' (Samos 961)

'tia mea Uistiuerga in hoc seculo uibimus' (Samos 961)

'Vistiverga, Deo vota, Teodildi confessa, etc. (…) Vistiberga, Deo vota, confirmans manus nostras. Teodildi confessa manus nostras confirmans.' (Samos 963)

'Vistuerga prolis Guttier cfr. Adosinda confessa. Trudilli confessa cfr.' (Celanova 988)

'quod fuit de domno Gemondo et de domna Vistiverga' (Samos 1057)

'Uiliulfus et eius mulier nomine Vistiverga et filiis et filiabus eorum' (CODOLGA: Moraime 1095)

'Gudinam et Aspeili, filias Spasando; Agonda et Uestiuerga' (CODOLGA: San Clodio 1168)



B.2.- Wistragildus ˂ PG *Westrageldaz


Composto cum segundo elemento *geldam 'recompensa, dinheiro, tesouro':


'Uistragildus cognomento Gotinus qui fui fidiador de uice persone matris mee' (Sobrado 842)


Del deve derivar o seguinte topónimo:


  • Cristil (s.d.- Cotobade, Ponte Vedra)


*Wistrigildi ˃ *Guistrildi (perda de /g/ intervocálico) ˃ *Gristilli ˃ *Gristil ˃ Cristil.


Velangil, em Antas de Ulha, era Vila Onegildi em 1032 (CODOLGA).



B.3.- Vestregoti f. ˂ PG *Westregudō


Nome composto feminino, o seu segundo elemento acha-se tamém em nomes galegos medievais como Astrogoto, Ermegoto, Goldregoto, Leovegoto e Savegoto. Nom é doado dar coa sua correcta etimologia, que puidesse ser PG *gudam 'divinidade', *gudōn 'sacerdotisa', *gōdīn 'amabilidade', *gōdaz 'bom', ou gōdam 'bem, propriedade'.


'que fuerunt de meas congimanas Uestregoti et Obstrisinde' (Samos 904)


Como a meirande parte dos nomes femininos, nom tem deixado toponímia associada.



B.4.- Guistreiro ˂ Wistrarius ˂ PG *Westriharjaz '(Que comanda) o Exército do Oeste'


Este é um dos nomes germánicos máis comuns na Galiza medieval, e que chega a nossa baixa idade média na forma, pouco germánica, Guistreiro. É um composto cum segundo elemento *harjaz 'guerreiro, exército'.


Munninus dcns conf. Vistrarius dcns conf. Tellus dcns conf. (CODOLGA: Santiago 904)

Violencius Aldoretiz cf. Pelagio Suariz cf. Vistrario Vimaraz cf. (Samos 904)

Vistrarius dcns. ts. Gundesindus abba cf. Hermerote abba cf. (CODOLGA: Santiago 908)

Guntericus Munioniz. Iheremias Uestrari. Sandinus Gundesindi. (CODOLGA: Lugo 910)

Garsias diaconus testis. Viliulfus diaconus testis. Vistrarius diaconus (CODOLGA: Santiago 912)

Muninus dcns. cf. Vistrarius dcns. cf. Fellus dcns. cf. (CODOLGA: Santiago 914)

Francemirus, presbiter, ts. Vistrario Manzi, presbiter, ts. Salamirus, presbiter, ts. (Lourençá 922)

Froyla Gundesindiz, ts. Froyla Uistrariz, ts. Ennego Galendiz, ts. (Lourençá 927)

Ermarius presbiter ts., Silus ts., Vestrarius ts (Sobrado 935)

imara Vistrarit, cf. Iheremias Vistrariz, cf. Froila Vistrariz, presbiter, cf. (CODOLGA: Caaveiro 936)

Senta conf. testis Vistrarius confessus testis Sisulfus presbiter conf. (Celanova 936)

Ranualdus abba ts. Busianus abba ts. Vistrarius confessus ts. (Celanova 936)

Vimara Vistrari comes et ts. Pepi Tellizi comes et ts. Didacus archidiaconus. (Celanova 942)

Gundesindus Froiani. Vistrarius Armentarius. Sigeredo Suariz. (Celanova 949)

Turesulfus presbiter cf. [sig.], Seruus Dei confessor [sig.], Uistrarius confessor [sig.], Uistremirus confessor [sig.] (Sobrado 952)

Sarracinus confessor cf. [sig.], Vistrarius confessor cf. [sig.], Ranemirus diaconus cf. [sig.], Vistrarius diaconus cf. (Sobrado 955)

Gundi diaconi confessi cf. [sig.], Vistrarius confessus cf. [sig.], Aluitus presbiter et confessus cf. [sig.], (Sobrado 955)

Allautantius abba. Vistrarius confessus cf. Guntitus diaconus confessor cf (Sobrado 955)

Guimirus diaconus cf., Uistrarius diaconus cf., Sauarigus diaconus cf. (Sobrado 963)

Uistrari et Froiloni, et Armentari et Ilduarie (…) Serdeier cf., Hermemirus cf., Vistrarius confessus cf., Vistrarius cf., Adelfus cf., (Sobrado 964)

Trasuarigus cf. [sig.], Erus Gimondiz ts. [sig.], Vistrarius Eroni ts. [sig.], (Sobrado 966)

Arias Aloitiz cf., Uistrarius Eroni cf., Algaster Reueliz cf. (Sobrado 968)

Tadaricus, diaconus. Vistrarius, diaconus. Teudericus Vilulfiz, diaconus. (Lourençá 969)

de casal de Pepi et de Exon lenzos IIIIor, de Vistrario lenzo uno (Celanova 974)

et uir suus Vistrarius feliciter hic duxit extrema (CODOLGA: Júvia 977)

ego Uisclauara Uistrarit pro me et pro uir meus Tellus (…) pater et dominus meus Uistrarius, mater et domina mea Geroila (…) Gualdramiru confirmat; Mariualdu confirmat; Rulfu Albernit testis, Vistrario Didit testis (CODOLGA: Júvia 977)

ego indignus peccator Vistrarius confessor (Celanova 989)

mater mea Auripella vel de tio meo Vistrario confesso (Celanova 989)

Ermerigus abba quos iudicauit [sig.], Vistrarius Eroti quos iudicauit [sig.], Astrulfus confessus quod iudicauit [sig.], (Sobrado 992)

Froyla Gumsalbiz conf. Bestario Bimarace conf. Teresa Deo dicata conf. (Pombeiro 997)

qui presentes fuerunt eo tempore Veremundus Guistrarici confirmat, Guimara Lucit confirmat (CODOLGA: Júvia 977)

Valarius diac. cf. Vistrarius diac. cf. Froila diac. cf. (Sobrado 994)

Odoarius presbiteri conf. " Vistrarius presbiteri conf. (CODOLGA: Lalim 1010)

Adefonsus conf., Sisnandus conf., Vistrarius conf, Iquila testis (TA 1011)

et obtinui ego illam in meo iure cum viro meo Vistrario Vimaraz (Samos 1011)

horta fuit intemtio inter Vistrio suprino de alio frater Vistriario et domno Guttier preposito (…) et adfirmassent ipsa firmitate quos frater Vistruario (…) fuerat monasterii Cellenove ubi eam concessit ipse tius suus Vistrarius confessus (Celanova 1011)

ego Vistrario in hanc scripturam quam fieri elegi (Celanova 1012)

Menendes clericus cf. Quadila test. Vistrarius presbiter (CODOLGA: Lalim 1019)

Egas presbiter ts., Ciprianus confessor, Uistrarius presbiter (Sobrado 1019)

de Gutina et de suos filios, nominibus Ioacino, Guintila et Vistrario (Celanova 1032)

iterum uenit ad casam de Uimara Uistaraci et rapinauit inde kauallum unum (TA 1032)

Gundisalvus, presbiter, cf. Ramirus, presbiter, cf. Erus, presbiter, cf. Gistreiro Athaniz, cf. Veremudus Athaniz, cf. Oveco Athaniz, cf. Furtunius Ataniz (CODOLGA: Caaveiro 1037)

Suer Velaz, cf. Vistreiro, ts. Martinus, presbiter, ts (CODOLGA: Caaveiro 1042)

in Dei nomine. ego Visclauara prolix Vistrariz deo uota, atqui subrina mea Godo, deo uota (CODOLGA: Júvia 1044)

ego Gemondo Vestraraz homines qui stant pro ad Ravanal (Celanova 1055)

ad ipse Guttier per sagione Vistrario Petriz (Celanova 1058)

homines qui sunt de Monte Mauri, id sunt, filios de Vistrario, Salamiro et sua germana Gaudilli (Celanova s. XI)

ego Eldara rouoraui, Guisteyru Adefonso ts. (Sobrado 1071)

principe nostro domno Fernando rege in Legione; et pontifice nostro Vistrario in Luco (Samos 1060)

Soarius Menduniensis episcopus cfr. Vistrarius Lucensis episcopus cfr. (Celanova 1061)

Fredenando, gratia Dei rex, cf. (signum). sub Dei auxilio Vistrarius, Lucensis sedis episcopus. (Lourençá 1064)

Ieronimus episcopus cf. Georgius episcopus cf. Uistrarius episcopus cf. Didacus episcopus cf. (Carboeiro 1071)

Sancius Castellae & Galleciae rex conf. ego Vestrarius idem sanctae Lucensis ecclesiae episcopus (CODOLGA: Lugo 1071)

Didagus Iriense et apostolice sedis aepiscopus confirmans. sub diuino imperio Uistrarius Lucense sedis aepiscopus cf. (Santiago 1073)

presidente cathedre lucense Vistrario gratia Dei episcopo. (Samos 1075)

et ante Gistrario Roderici, et ante Pelagio Torto (CODOLGA: Caaveiro 1102)

Froyla Ataniz, cf. Gundisalvus Menendiz, cf. Vistrario Roderici, cf, (CODOLGA: Caaveiro 1102)

Veremudus Asmondit, cf. Vistrario Fuliniz, cf. Pelagius, ts. (CODOLGA: Caaveiro 1104)

Froyla Vistrariz et Maria Vistrariz (CODOLGA: Caaveiro 1107)

Nunnio archidiaconus cf. Bernardus archidiaconus cf. Vistrarius archidiaconus cf. (CODOLGA: Lugo 1112)

in Ripa de Minio hereditate que testauit Vistrario Roderiquiz in monasterio Villanoua (Lourençá 1113)

tibi abbate Froyle Didaci et continente tua Godo Gistrariz (CODOLGA: Caaveiro 1115)

Veremudus Asmundit, cf. Gistrario Floynit, cf. (CODOLGA: Caaveiro 1117)

Menendus Froylat, cf. Vistrarius Veremudit, cf. Petrus, ts. (CODOLGA: Caaveiro 1121)

in Dei nomine. ego, Ero Uistrariz, uobis, abbate domno Munioni (Lourençá 1122)

sua portione integra quod habui de suo socio Vistrario Folinit (CODOLGA: Júvia 1132)

ego Suarius Didaci una cum uxore mea Muelido Vistrarice (…) partem integram que fuit de patre nostro Vistrario Folinici (…) Martino testis, Johanne testis, Vistrarius confirmat (CODOLGA: Júvia 1134)

venditores sumus vobis Godo Gestrariz (CODOLGA: Caaveiro 1142)

Guterrius Guistrariz, Vrraca Vistrariz, Suarius Guistrariz (Sobrado 1149)

Martinus Brandonus testis, Vistrario Ruderiquit. Menendo Pinoiz conf. (CODOLGA: Júvia 1151)

Vistrario Roderiquiz, cf. Didacus Alvertone, cf. Pelagius Vistrariz, cf. (Caaveiro 1155)

hereditatem quam vobis dedit vir meus donnus Vistrarius Veremudiz, (Caaveiro 1156)

per rego quod extremat de Uestrario Froilaz de Feruentias (Sobrado 1157)

et restaurauit eam Menendus Gistrariz et presbiter (Sobrado 1162)

Gundisalvus Pelagii cf. Ovecus Pelagii cf. Guterrus Guestrariz cf. (CODOLGA: Monfero 1163)

ego Vistrario Ruderici in hoc testamenti manus meas roboro (CODOLGA: Júvia 1163)

ego Suario Diaz una cum uxore mea Oruelido Guistrarit (Sobrado 1164)

Ero Ruderiz confirmat, Gutere Vistrarit confirmat, Pelagius Ouequit confirmat (CODOLGA: Júvia 1165)

ego iam supranominatus Froyla Vistrariz (CODOLGA: Caaveiro 1166)

ego Guistrario Ruderici et Azenda Ruderici et Eldonza Ruderici damus et offerimus (CODOLGA: Júvia 1166)

Guter Vistrariz testis et confirmans, Vela Pidariz testis et confirmat (CODOLGA: Júvia 1169)

ego Pelagius Vistrarit in hoc scriptum quod fieri mandaui (CODOLGA: Júvia 1174)

Petrus confessus cf., prior Petrus Uistrariz cf., Pelagius subprior cf., (Sobrado 1185)

porcionem de grangia de Guargian pro solidos Ve. nos Martinus Uistrarici cantador de Feruenciis et Petrus Faucto filius de Micahele (Sobrado 1190)

domnus abbas cf., prior cf., Petrus Gistraris cf., Martinus Roderici cf. (Sobrado 1192)

ego Martinus Guistrariz clericus diaconus uobis domno Pelagio abbati Superaddi (…) uillare de Sancto Saluatore de Mirleu quod tenuit bisauus meus Guistrarius Froyle (Sobrado 1202)

de Guistrario Athanit nati Guter Uistrarit, Martinus, Vistrarit et Petrus Guistrarit et Orracha Guistrarit, Iohanne Guistrarit (Sobrado s.d.)

de Guistreiru Guistulat natus est Ueremundus Guistrarit, Guistila Guistrariz, Aragunti Guistrariz, isti sunt de una uxore; de aliis, Azenda Guistrariz, Guntrode Guistrariz. (Sobrado s.d.)

in tota filigrisia Sancti Tirsi de Ambroa ex voci domni Guestrarii (CODOLGA: Santiago 1243)



E máis na forma Iustrario, com provável metátese wi- ˃ ju-:


'magister Emila cfr. magister Iustrario cfr. et qui presentes fuerunt: Osorio ts. Martino ts. Sesguodo' (Celanova 1037)


A abundáncia do nome acompanha-se com nom poucos topónimos:


  • Gastrar (3 hab.- Carvalho, Crunha)

  • Santa Marinha de Gastrar (freguesia com 131 hab.- Boqueijom, Crunha)

  • Guestrar (33 hab.- Palas de Rei, Lugo) ˂ 'Fernan Afonso de Gestrar' (Vilar de Donas 1376) ˂ 'Pedro Ehanes clerigo da yglesia de Quindimir por seu scudeyro, e Fernan Lopez de Gastrar' (Vilar de Donas 1271)


De Wistrarii ˃ Guestrarii ˃ Gastrar / Guestrar. A evoluçom do /i/ átono em sílaba inicial a /a/ é frequente na toponímia galega. Os seguintes vam um passo máis alô, Guestrar ˃ *Grestar ˃ Cristal (atraído polo apelativo cristal).


  • O Cristal (20 hab.- Cela Nova, Ourense)

  • Cristal (s.d.- Ribeira, Crunha) ˂ 'Petrus Saluatoris de Guistrar, conf' (TTO 1226)


Em Portugal:


  • Cristal (Maia, PO)



B.5.- *Vistriatus ˂ PG *Westrihaþuz


Este nome nom o documento directamente, senom que se deduz do seguinte topónimo:


  • Sam Salvador de Cristinhade / Cristiñade (freguesia com 385 hab.- Ponte Areas, Ponte Vedra)


A evoluçom que suspeito é:


*Wistriati ˃

˃ *Guistriade (/w/ ˃ /gw/)

˃ *Gristiade (metátese de /r/)

˃ *Gristinhade (a /i/ em hiato produz com frequência umha nasal palatal: minha ˂ lat. MEA, ninho ˂ lat. NIDUM, testemunnhas ˂ med. testemuyas ˂ lat. TESTIMONIA, Fefinháns, de Faffilanis, Trihnáns ˂ Triaes (TTO 1226), de *Terilanis, Gundinháns de Gundilanis, Faraminhás de Framilanis, Sarinhás de *Sarilanis... E as fomas dialectais senha, estenha versus as standard seja e estenha.

˃ Cristinhade


O antropónimo é um composto cum primeiro elemento *westra e um segundo PG *haþuz 'loita, guerra'.



B.6.- Vistrilli, Vistresilli f. ˂ *Vistrildi ˂ PG *Westrihildjō


Este nome feminino é comum, e apresenta-se em três variantes principais: a directa Vistrilli, outra com infixo -s-, Vistresilli, e umha menos frequente co infixo -w-, Gestoilli. É um composto cum segundo elemento *hildjō 'batalha'. A evoluçom das formas galega esta mediada pola assimilaçom /ldi/ ˃ /l:i/ ˃ /λe/:


PG *Westrihildiō ˃ *Westrildi ˃ Vistrilli, Vestrilli, Ouestrilli, Guistrilli

PG *Westrisildjō ˃ *Westrisildi ˃ Vistresilli

PG *Westriwildjō ˃ *Westriwildi ˃ Gestoilli


Fromosindus presbiter. (Christus). Vistresilli ubi me trado cum mea quinta. item Vistresilli ubi me trado cum mea quinta. (Samos 904)

hereditate que habemus de patre nostro Gaudila et matre nostra Uistrilli (Sobrado 925)

tia nostra nomine Ovestrilli fundavit vel comparavit cum viro suo nomine Gildo (Celanova 957)

omnes sui fratres, filii Trodilli, nepte Visclafredoni abba, Dayldus presbiter, Vistressilli confesa, (CODOLGA: Barbadelo 976)

hereditas que fuit de Vestremiro et uxore sua Gestoilli (Celanova 1007)

Tauron et Vestrilli et Amico (Celanova 1010)

Sonnito et Vestrilli in hanc cartula vendicionis (Celanova 1011)

ego Vistrilli do et vendo et firmiter vobis concedo ad perabendum (Celanova 1013)

ad casa de tia Vestrilli et ad casa de Onorigo (Celanova 1013)

ego Egica et uxor mea Vestrilli ad tibi frater Munioni (Celanova 1017)

ego Gastre et uxor mea Vistrilli ad vobis Vimara Kagitiz (Celanova 1032)

Vistrilli mulie\r\ de Eodo, Teodilo et sua filia Vergina (Celanova s. XI)

homines quos tenet Vidisclo Losidiz, id est, Gulferro, Oliti, Guistrilli et sua filia Lalla, Sandino (Celanova s. XI)

et alia adiunctio quam ibi testabit Vistresilli in villa que fuit de Seniorino (Samos 1079)


Ainda que nom tem deixado toponímia que ainda hoje permaneça, cita-se um lugar chamado Pena de Castruili num documento do século XIII:


'hereditatem quam habemus in Baroon et iacet in Pena de Castruili' (CODOLGA: Osseira 1219)


Com evoluçom Castruili ˂ *Guestruilli ˂ *Wistruilli.



B.7.- Wistrileuba f. ˂ PG *Westrileubō 'Amor do Ocidente'


Este nome feminino é um composto cum segundo elemento PG *leubō 'amor'. Dou com el umha única vez, e nom tem deixado toponímia associada:


'et duas suprinas eiusdem Uistrillani nominatas: Uistrileuba et Manosindi' (TA 912)



B.8.- Wistrimirus ˂ PG *Westrimērjaz 'Grande / Afamado no Ocidente'


Este nome germánico é um composto co segundo elemento *mēraz 'grande, de sona, afamado'. É moi frequente, e apresenta um amplo abano de formas, como Vistremirus, Vestremirus, Castremiro, Gostrimiro:


Hyliedurus presbyter, Mirone, Rakericus, Solmirus presbyter, Vistremirus (Celanova 842)

ego Castremiro et Astrilli accepit uoluntas Dei (Portugal 870)

Frunimius conf., Gudesteus conf., Vistramirus conf. (TA 914)

portione de ipso casare quem abeo cum Uestremiro (Celanova 923)

ipsa vinea quam abeo cum filio meo Vestremiro (Celanova 923)

Petro Vermuiz genuit Vistrimiru Petriz cum duobus suis fratribus. (Celanova s. X)

Sampir sobrino de Gostrimiro. (Celanova s. X)

Seruus Dei confessor [sig.], Uistrarius confessor [sig.], Uistremirus confessor [sig.] (Sobrado 952)

Baroza ts. Vistremiro ts. Itila ts. Ascarigo ts. (Celanova 956)

Lupon. Vistremirus Didacus. Guandila Ariulfo ts. (Celanova 956)

Argemirus confessor ts. Vistremiro ts. Dacamiro ts. (Celanova 960)

vinea de Tructesinda mater Vistremiro (Celanova 961)

Gunderigus ts. Vistremiro ts. Ascarigo ts. (Celanova 961)

frater Baronza ts. Vestremiru ts. Sendulfo ts. (Celanova 961)

Ragiane ts. Vistremiro ts. Gondesindo ts. (Celanova 961)

Gunderigu ts. Vistremiro ts. Vimara ts. Itila ts. (Celanova 961)

Gundesindo ts. Vistremiro ts. Berane ts. Ermegoto ts. (Celanova 961)

Mito ts. Gundesindus. Vistremiro. Berane. (Celanova 961)

Gundesindo ts. Vistremirus ts. Recosindo ts. (Celanova 961)

Idila ts. Cindo ts. Mito ts. Sisiverto ts. Vistremiro ts. (Celanova 961)

Mitus. Gunderigo ts. Vistremiro ts. Ascarigo ts. Vimara ts. Itila ts. (Celanova 961)

Mito ts. Vistremiro ts. Asoi ts. Baltario ts. (Celanova 962)

et fingit se in alia clausura de vinea de Vistremiro et tornat per illa clausura (…) de illas vineas qui sunt sud unas iuxta casa de Vestremiro (Celanova s. X)

ego Susanna Aspadio et Vistremiro filii mei, vobis domno Cresconio (…) et iacet iuxta illam quam vobis vendidit Aspadio et Vistramiro (Celanova s. X)

et in sancto Iohane in Bergido III: Maximus, Vistremirus, et Caton. (Samos 988)

Leouegildo presbitero, qui fuit nepto Uistremiri et Gudestei, qui fuerunt fundatores ipsius ecclesie (Sobrado 992)

David ts. Vimara ts. Oliti ts. Vistremiro ts (Celanova 1000)

qui presentes fuerunt: Aloytus Maka ts.; Vistremiro ts.; Vimara ts. (Celanova 1001)

Ramiro et Vistremiro, qui de ipso territorio sunt et sapiebant veritate (Celanova 1007)

item hereditas que fuit de Vestremiro et uxore sua Gestoilli (…) Scemeniz ts.; Zaman ts.; Vistremiro ts. (Celanova 1007)

Songemiro ts. Ruderico ts. Fafila ts. Vistremiro ts. Gundesindo ts. (Celanova 1007)

in eius aula edificata sunt ab antecessoribus Uistremeri, abbati, et reliquit ea ad Teodiselo, presbitero (Lourençá 1010)

Vistremiro est filio de Munnio Frargriz (Celanova 1011)

[Gun]disalvus decanus confirmat. Vestramiro Teikait confirmat. Gutier Alvitiz confirmat. (CODOLGA: Santiago 1024)

Munnio Cersarici ts. Anseto ts. Vistremiro ts. Lodofredo ts. Sambati ts. (Celanova 1025)

Teton testis, Vistremirus testis, Mundinus testis, (Samos 1028)

Sanilla ts. Rudericu. Vistremiro. Cidi. Sanbati. Frarigu ts (Celanova 1037)

Godina presit maritum in Omano nomine Vistremirus et de illis nati sunt Petrus et Pelagius (…) Gontina presit maritum in Omano Petrus Vistremiriz. (Samos s. XI)

Didacus abba cf., Eirigus ts., Martinus ts., Vistremirus ts (Samos 1053)

Petro Gauinz et Fernando Uistramiriz et Petro Amiquiz (Sobrado 1063)

Roderico Gudesteiz cfr. Vestremiro Petriz cfr. Afonso Menindiz cfr. (Celanova 1086)

Afonso Menendiz ts. Vistremiro Petriz ts. Gundesindo ts (Celanova 1087)

et alia in villa Mauri, que fuit de Eldonza Vestremiriz (Samos 1091)

Troilli Randiz cum sua villa, Vistremiro Ramdiz cum sua villa (Celanova s.d.)


Tem deixado moita toponímia associada, em dúas formas, Castromil e Cristimil:


  • Castromil (23 hab.- Aranga, Crunha) ˂ 'Sancto Martino, uilla Odorici, Negrelli, Ruderiz, Centum casas, uillar Raso, Guistrunir, Pardinas, Uillela, Sala, Randulfi' (Sobrado 1037); 'in Benadi et in Fenaes et in Guistrimir et in Sancto Petro de Cazuin et in Francimir' (Sobrado 1206); 'de uilla Ouriz superiori et de uilla Uistremir et de Cercedelo' (Sobrado 1190)

  • Castromil (20 hab.- Arçua, Crunha)

  • Castromil (60 hab.- Vimianço, Crunha)

  • Castromil (79 hab.- Mezquita, Ourense)


Em Portugal:


  • Castromil (Paredes, Porto)


E coa forma Cristimil:


  • Sam Jurjo de Cristimil (186 hab.- Lalim, Ponte Vedra) ˂ 'unum casale in Gestrimir et alium in Castro de Lodeyro et alium in Zovra' (CODELGA: Osseira 1235)

  • Cristimil (41 hab.- Meanho, Ponte Vedra)

  • Cristimil (52 hab.- Rodeiro, Ponte Vedra) ˂ 'subtus monte Sumu discurrente fluvio Arnego in loco quod dicitur Guestrimir' (CODELGA: Oseira 1153)

  • Cristimil (48 hab.- Sam Amaro, Ourense)

  • Cristimil (36 hab.- Briom, Crunha) ˂ 'que hereditas est in talibus locis scilicet quantum hanc ecclesia Sancti Juliani de Luania et heremita Sancti Christofori de Ripa Tamaris in uoce de Luzus et in uoce de Torneyros et quantam hereditatem Didacus Pelagii, presbiter, acquisiuit in uoce de Mirones et laream marcatam de Aucterio que dicitur Sancti Christofori et duas lareas marcatas que sunt in Perariis, et laream marcatam de Fonteperrina, et laream marcatam de Paredes, et laream marcatam de Longara sicut uadit cum suis ripis, et quantum habet ecclesia Sancti Iuliani in uilla de Guistrimir;' (TTO 1238) ; 'Mando etiam ibi hereditatem meam de Goyaes et de Ardioes de auolencia et de ganancia, et mando ut propinqui mei dent anuatim de mea hereditate de Gestremir' (TTO 1216)

  • Cristimil (8 hab.- Lugo, Lugo) ˂ 'Ruy Nunez de Serviam, escudeyro, Affonso Peres de Montouto et Iohan Paris de Grestumir' (Lugo XIV 1309)

  • +Vistremiri (extinto, por Monte de Ramo, Ourense) em 'est locum predictum Villare, territorio Ramo, predicto loco ubi dicunt Vistremiri et Latre de illo circa villa que vocitant Mazanaria' (Celanova 922)


As seguintes citas remetem-se bem aos anteriores topónimos, bem a outros já extintos ou nom pressentes no nomenclator oficial da Xunta de Galicia:


'I. Martini filius Martinus Iohannis de Gestrimir' (CODOLGA: Oseira 1252)

'I. Santii monachus, M. Fernandi miles de Guistrimyr' (CODOLGA: Osseira 1260)

'F. Dominici, conversi, testes. M. Fernandi de Cristimir' (CODOLGA: Osseira 1260)

'Iohannes Roderici de Couis ts., Pelagius Muniz de Uestremir ts., Munio presbiter de Curtis ts.' (Sobrado 1157)



B.9.- Vistramundus ˂ PG *Westimunduz 'Protecçom do Ocidente'


Nome composto de *westra e *munduz 'man; protecçom', é pouco frequente:


'Petrus Luci confirmo. Fidel Oduaris confirmo. ista de Loco Sancto Vistramundus archipresbyter confirmo. Sendemirus clericus confirmo.' (CODOLGA: Ourense 1071)


Ten deixado um topónimo galego e outro português:


  • Castramonde (25 hab.- Silheda, Ponte Vedra)

  • Justamonte (Barcelos, Braga)


Se o topónimo primeiro for **Castromonde, seria melhor o interpretar como Castro Monde, mais sendo a vocal de enlace -a-, penso que é preferível liga-lo a este antropónimo.


Förstemann (ADN: 984) recolhe o nome do rei dos saxons no século VII Justamund.



B.10.- Vesterigu ˂ PG *Westerīkaz 'Rei do Ocidente'


Este antropónimo vem composto de PG *westra, máis PG *rīkaz 'rei'. Acho só as seguintes citas:


'Sando Simoniz cum sua villa, Gildo cum sua villa, Iusterigo cum sua villa' (Celanova s.d.)

'Vesterigu ts., Guntigiu ts., Domno ts., Ascarigu ts' (CODOLGA: Braga s. XI)


Máis o lugar de:


  • Castorigo (Alijó, Vila Real)



B.11.- Vistesinda, Iustesenda ˂ PG *Westeswenþō 'Força do Ocidente'


Este nome feminino composto (PG *swenþō 'forte') é pouco frequente, e acho-o sempre em variantes Vistesinda / Iustesenda, nom *Vistresinda:


in Ablucinus hereditas quam nobis dedit Uti et uxor sua Vistesinda (Celanova 1010)

ego Sesnandus Ramiriz et uxor mea Iustesenda Suariz in Domino salutem amen. (Braga 1131)

Villa in Arena de Gralial in Sicario que fui de Iustesenda (Lourençá s.d.)


Nom tem deixado toponímia associada.



B.12.- *Wistresindus ˂ PG*Westreswinþaz 'Força do Ocidente'


Nom acho este nome na documentaçom medieval, mais a sua existência vem implícita no seguinte topónimo:


  • Santa Maria de Cristosende (freguesia com 64 hab.- Teixeira, Ourense)



B.13.- Vestravara f. ˂ PG *Westrawarō 'Vigiante / Guarda do Ocidente'


Nome feminino composto cum segundo elemento PG *warō 'vigia, guarda, protectora, coidadora'. É pouco frequente:


'Ego Dacamiro et uxor mea Victivara' (Celanova 1043)

'Oduarius Arie, Fernandus Arie, Ioannes Arie, Marina Arie, Vestravara Arie et Azenda Arie' (CODOLGA: Ourense 968, erradamente grafado ˂Vestravata˃.)



B.14.- Vistravarius ˂ PG *Westrawarjaz 'Morador no Ocidente'


Antropónimo composto co segundo elemento PG *warjaz 'morador, defensor'. Nom é moi frequente, e pode confundir-se com Vistrarius.


'Adefonso, confesus, Vistravarius, heremita, Munius, Armentarius, Monius et Osorius, filios Arnotali,' (CODOLGA: Caaveiro 936)

'Iohannes Ruderiquici conf., Muninus Uistruariz conf., Petrus Danielici conf.' (TA 1087)

'cum homines de mea criacione nominibus Uistruario et eius mulier nomine Gudeeba' (TA 1095)

'Giraldus Bracharensis metropolitanus conf., Iohannes Uistruarici testis, Hordonius Desteriquici ts' (TA 1105)


Foi nome dum bispo de Íria:


'Teodericus Cresconiz conf., Vistruarius, Iriensis episcopus, conf.,' (TA 1017)

'inter uicarios regis et pontificem domnum Uistruarium ecclesie Sancti Iacobi apostoli' (TA 1019)

'Vrraca regina conf., Veremudus rex conf., Scemena regina conf., Vistruarius Iriensis episcopus conf., Petrus Lucensis episcopus conf.' (TA 1028)

'Arcis marmoricis, territorio Gallecie, in finibus Amaee, et tibi domno Uistruario episcopo' (TA 1032)


Na forma com metátese wi- ˃ ju-:


'Froyla Recamundiz iudex cfr. Munnius Iustivariz ts. Petrus Sisnandiz ts.' (Celanova 1094)



B.15- Vistreuius ˂ *Wistrewigus ˂ PG *Westreweigaz 'Guerreiro do Ocidente'


Antropónimo composto co segundo elemento PG *weigaz 'loita, guerra; guerreiro'. A perda de /g/ intevocálico é um fenómeno fonético romance de substrato; é dizer, nom é umha evoluçom germánica:


'Atina presbiter cf. [sig.], Recaredus presbiter, Zacarias presbiter [sig.], Vistreuius diaconus.' (Sobrado 952)


Nom tem deixado toponímia associada (salvo erro ou omissom pola minha parte).



B.16.- *Vistulfus ˂ PG *Westiwulfaz 'Lobo do Ocidente'


Antropónimo composto co segundo elemento PG *wulfaz 'lobo; guerreiro'. Nom o acho na documentaçom medieval editada na Galiza (CODOLGA, Tumbo de Toxos Outos), mas a súa existência na Galiza vem avalada polo seguinte topónimo:


  • Bistulfe (8 hab.- Palas de Rei, Lugo), de *Wistulfi.


Förstemann (ADN: 1560) recolhe um Westrulf.



B.17- Guestroi ˂ Vistroi


Pelagio ts. Lucido ts. Anditio ts. Vistroi ts (Celanova 952)

Savaraco Belidiz, Busiano, Oduario, Trasmondo, Gestroi, (Celanova s. XI)


Estes nomes germánicos parecem compostos cum segundo elemento -oi relativamente frequente na Galiza e Portugal (os nossos avós chamavam-se Ansoi, Argioi, Arioi, Asoi, Azoi, Osoy, Bagioi, Baldoy, Baldoi, Beloi, Boloi, Belloy, Beroi, Bonoi, Dacoi, Dagoi, Destoy, Fatoi, Zatoy, Francoy, Frogioi, Ganoi, Genoi, Getoy, Gilloi, Gontoi, Contoy, Gondoi, Gulfoi, Ildoi, Yldoy, Eldoy, Karoi, Keltoi, Ketoi, Kitoy, Lovoi, Manoi, Manoy, Metoi, Mondoi, Nandoi, Nandoy, Nantoy, Nepoi, Ninui, Nonoi, Nonnoy, Pennoi, Ragioi, Retoi, Riquoi, Saroi, Savoy, Selboi, Sendoi, Sesoy, Sesoi, Sisou, Sezoy, Tanoi, Tannoi, Tanoy, Danoi, Tedoy, Toytoy, Teygoy, Toygoy, Trasoi, Trasoy, Trasei, Trastoi, Vederoi, Vigoy, Villoi, Uilioy, Quellay, Vistroi, Gestroi, Vizoi, Vizoy, Quizoy, Zegioi, Seioi, Zensoi, Censoy), mais raro fora deles. Förstemann recolhe só algum nome como Odoy.

Nom tém deixado toponímia.


Comentarios

  1. You perform must to purchase an experienced juice extractor
    life-style and offer, and that is just different to that you simply food processor or blender.
    When you have had modified blenders in times past, as it were .

    motorola roi for finding a healthier mixer. In particular the Blendtec mixers will maneuver mess or
    perhaps even gas technique gratis. Those management belonging to the
    glass pitcher factors fine inner tissue traction, extremely you are going to have a nice more exciting administration.


    Here is my site; commercial Smoothie Making machines

    ResponderEliminar
  2. Your current Next year Buick Verano lavish 4 door
    can be as calm how they return, consider the fact that Bose
    equipped right ? might just move! Its definitely element that has comprehensive
    circumference and allows 1 convection basins that allows even for warming up and
    also food prep. Toasters are generally publicized in a variety of shapes, ranges and these companies have different methods to
    be warm the exact regarding.

    Here is my web page: artisan toaster test

    ResponderEliminar
  3. Interesantísimo artigo. Probablemente teña a mesma orixe o topónimo "Castramil" (Boimente, Viveiro, Lugo), aínda que (actualmente) non corresponda cun núcleo de poboación.

    ResponderEliminar

Publicar un comentario

Deixe o seu comentario:

O máis visto no último mes